Características:
CONTENIDO
Cap?tulo 1.
Organizaci?n general del sistema nervioso Martha I. Escobar, Hern?n J. Pimienta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23
Cap?tulo 2.
Neurohistolog?a I: compartimientos,? ?barrera hematoencef?lica y c?lulas gliales Martha I. Escobar, Hern?n J. Pimienta Generalidades . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29
Compartimiento vascular y barrera hematoencef?lica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32
Compartimiento glial? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .?33
Medio intercelular. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34
C?lulas gliales. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35
Cap?tulo 3.
Neurohistolog?a II: neurona y Sinapsis Martha I. Escobar, Hern?n J. Pimienta Definici?n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .43
Citolog?a. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .?43
Clasificaci?n de las neuronas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49
Cap?tulo 4.
Neurotransmisores: generalidades, consideraciones farmacol?gicas Martha I. Escobar, Jos? Ort?z, Mauricio Palacios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .57
Neurotransmisores aminoac?dicos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .58
Monoaminas? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .59
Otras Aminas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60
Neuromoduladores . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60
Otras Sustancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .63
Consideraciones farmacol?gicas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .65
Cap?tulo 5.
Topograf?a de los hemisferios cerebrales Martha I. Escobar, Hern?n J. Pimienta Generalidades. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .69
Superficie superolateral. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .70
Superficie medial? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .72
Base. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .?73
Cap?tulo 6.
Estructura interna de los hemisferios cerebrales? Martha I. Escobar, Hern?n J. Pimienta,? ?Carlos A. Gonz?lez, In?s Castro Ventr?culos cerebrales y estructuras grises y blancas relacionadas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .77
Secciones horizontales y coronales. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .82
Sustancia blanca de los hemisferios. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .86
Cap?tulo 7.
Corteza cerebral? Martha I. Escobar, Hern?n J. Pimienta, Jonh Umbarila Generalidades . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .99
Tipos celulares? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .101
Aferencias y eferencias. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .106
Organizaci?n modular de la corteza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .109
Cap?tulo 8.
?reas corticales? Martha I. Escobar, Hern?n J. Pimienta Generalidades. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .119
?reas del l?bulo frontal? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .?122
?reas del l?bulo parietal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .?126
?reas del l?bulo temporal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .127
?reas del l?bulo occipital . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .128
Cap?tulo 9.
T?lamo? Martha I. Escobar, Hern?n J. Pimienta Generalidades? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .139
N?cleos tal?micos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .140
Regi?n anterior . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .143
Regi?n lateral. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .145
Cap?tulo 10.
N?cleos de la base? Martha I. Escobar, Hern?n J. Pimienta Generalidades. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .153
Anatom?a. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .154
Histolog?a? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .?159
Conexiones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .?160
Cap?tulo 11.
Sistema gaba?rgico? ?Julio Palomino, Efra?n Buritic?, Hern?n J. Pimienta S?ntesis y metabolismo de gaba. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .175
Receptores gaba?rgicos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .176
Caracter?sticas-localizaci?n y? distribuci?n de la c?lulas gaba?rgicas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .178
Sistema gaba?rgico neocortical . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .180
Tipos de neuronas y conectividad en la neocorteza. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .181
Neuronas gaba?rgicas y plasticidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .183
Cap?tulo 12.
Neuronas glutamat?rgicas y excitotoxicidad Jaime Ayala P., J?lio C. S?nchez, Mauricio Palacios, Jaime Quevedo, Martha I. Escobar, Santiago Cruz Z. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .185
Neuronas glutamat?rgicas? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .?186
Receptores de glutamato . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .?186
Receptores ionotr?ficos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .187
Receptor Nmda. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .187
Receptor Ampa? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .188
Receptor Kainato . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .?188
Receptores metabotr?ficos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .189
Mecanismo de recaptura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .189
Glutamato y excitotoxicidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .190
Inducci?n de apoptosis. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .191
Cap?tulo 13.
Estructuras l?mbicas Martha I. Escobar, Hern?n J. Pimienta, Delia C. Hern?ndez Generalidades? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .195
Hipocampo? ?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .196
Anatom?a e histolog?a? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .198
Conexiones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .200
Corteza entorrinal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .203
Giro c?ngulo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .204
Conexiones? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .206
Am?gdala? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .207
Conexiones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .208
Sistema olfatorio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .211
Aspectos funcionales. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .?212
Cap?tulo 14.
Hipot?lamo? Martha I. Escobar, Hern?n J. Pimienta Generalidades. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .219
Regi?n medial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .224
Regi?n mamilar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .227
Regi?n lateral? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .227
Cap?tulo 15.
Estructura externa del tallo cerebral? Martha I. Escobar, Hern?n J. Pimienta Generalidades . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .231
Superficie anterior. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .?234
Superficie posterior . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .235
Cap?tulo 16.
Estructura interna del mesenc?falo? Martha I. Escobar, Hern?n J. Pimienta,? In?s Castro, Carlos A. Gonz?lez Nivel col?culos superiores . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .?239
Nivel col?culos inferiores . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .242
Organizaci?n y conexiones. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .244
Cap?tulo 17.
Estructura interna de la protuberancia y formaci?n reticular? Martha I. Escobar, Hern?n J. Pimienta,? In?s Castro, Carlos A. Gonz?lez Generalidades. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .253
Nivel tercio superior. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .254
Nivel n?cleo motor del V par. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .256
Nivel col?culos faciales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .258
Organizaci?n y conexiones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .260
Cap?tulo 18.
Estructura interna del bulbo? Martha I. Escobar, Hern?n J. Pimienta,? In?s Castro, Carlos A. Gonz?lez Nivel oliva inferior. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .269
Nivel decusaci?n sensitiva. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .272
Nivel decusaci?n piramidal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .274
Organizaci?n y conexiones. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .276
Cap?tulo 19.
Sistemas de fibras del tallo cerebral? Martha I. Escobar, Hern?n J. Pimienta Generalidades. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .281
Fasc?culos descendentes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .283
Fasc?culos ascendentes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .285
Fasc?culos bidireccionales. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .287
Cap?tulo 20.
Sistema dopamin?rgico? ?Eduardo Angulo G., Cesar A. Arango, Martha I. Escobar, Hern?n J. Pimienta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .289
Cap?tulo 21.
Sistemas serotonin?rgico y de la norepinefrina Cesar A. Arango, Eduardo Angulo G.,? Hern?n J. Pimienta, Martha I. Escobar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .297
Sistema noradren?rgico. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .303
Cap?tulo 22.
Pares craneales? Martha I. Escobar, Hern?n J. Pimienta Generalidades. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .309
Nervio oculomotor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .311
Nervio troclear . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .313
Nervio abducente. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .313
Nervio trig?mino. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .315
Nervio facial. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .318
Nervio glosofar?ngeo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .321
Nervio vago. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .323
Nervio accesorio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .?324
Nervio hipogloso. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .325
Cap?tulo 23.
Cerebelo? Martha I. Escobar, Hern?n J. Pimienta Generalidades . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .329
Sustancia gris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .?334
Ped?nculos cerebelosos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .?341
Cap?tulo 24.
M?dula espinal? Martha I. Escobar, Hern?n J. Pimienta Anatom?a? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .347
Sustancia gris? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .?350
Sustancia blanca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .354
Fasc?culos ascendentes de origen medular. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .356
Fasc?culos descendentes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .357
Cap?tulo 25.
Columna vertebral y estructuras nerviosas asociadas? Alfredo Pedroza Columna vertebral. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .361
Ligamentos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .366
Unidad funcional de la columna vertebral . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .369
Contenido de la columna vertebral. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .371
Patolog?a degenerativa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .?375
Patolog?a traum?tica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .382
Cap?tulo 26.
Sistemas sensitivos? Martha I. Escobar, Hern?n J. Pimienta Generalidades . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .389
Estructuras . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .391
Fibras aferentes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .393
V?as sensitivas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .397
Cap?tulo 27.
Sistema motor? Martha I. Escobar, Hern?n J. Pimienta, Henry T?llez Generalidades . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .405
Estructuras motoras y v?as descendentes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .406
S?ndrome de neurona motora inferior. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .410
S?ndrome de neurona motora superior. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .410
Alteraciones del sistema extrapiramidal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .411
Cap?tulo 28.
Sistema visual? Martha I. Escobar, Hern?n J. Pimienta Generalidades . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .?413
Retina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .415
V?a visual consciente y refleja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .418
Cap?tulo 29.
Sistema auditivo y vestibular? Martha I. Escobar, Hern?n J. Pimienta, Carlos Mej?a O?do . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .425
V?a auditiva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .429
V?a vestibular . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .430
Cap?tulo 30.
Sistema aut?nomo? Martha I. Escobar, Hern?n J. Pimienta Generalidades. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .435
Parasimp?tico? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .437
Simp?tico? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .?440
Cap?tulo 31.
Meninges? Martha I. Escobar, Hern?n J. Pimienta Membranas meningeas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .443
Duramadre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .443
Piamadre. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .446
Senos venosos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .?447
Cap?tulo 32.
Circulaci?n? Alfredo Pedroza Circulaci?n arterial? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .?449
Sistema carot?deo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .452
Sistema vertebrobasilar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .457
Arterias perforantes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .463
Circulaci?n colateral. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .?463
Circulaci?n venosa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .464
Venas cerebrales. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .468
Correlaci?n anatomo-patol?gica. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .468
S?ndromes cl?nicos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .470
Estudio y tratamiento de la isquemia cerebral. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .472
Hemorragia intracraneana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .477
Cap?tulo 33.
Embriolog?a del sistema nervioso? ?Carolina Isaza de L. Fases iniciales del desarrollo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .?487
Prosenc?falo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .494
Cap?tulo 34.
Neurocorticog?nesis Martha I. Escobar, Jaime Quevedo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .501
Diferenciaci?n celular. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .505
Factores relacionados con el desarrollo y la plasticidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 507
Indice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .511